معنای حضانت فرزند

حضانت به معنای نگهداری و مراقبت از طفل و برطرف کردن نیاز‌های وی است.

حضانت فرزند

طبق ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است یعنی حضانت فرزند هم حق پدر و مادر و هم تکلیف هر دوی آن‌هاست و هر ذو وظیفه دارند طفل را مراقبت نمایند.
هر انسانی طبق قانون می‌تواند از حقی که دارد صرف‌نظر کند اما حضانت از فرزند علاوه بر اینکه یک حق به حساب می آید، یک تکلیف هم هست به همین دلیل نمی‌توان آن را قبول نکرد.
اما گاهی اوقات قانون‌گذار برای حفظ مصلحت فرزند، حق حضانت وی را از والدین را سلب می‌کند. در ادامه با این موارد آشنا خواهیم شد.

حق تقدم پدر و مادر در برابر یکدیگر

طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین جدا زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.
در تبصره این ماده گفته شده که بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه است. برای مثال ممکن است دادگاه اینگونه تشخیص دهد که اگر حضانت فرزند با پدر باشد ممکن است برای فرزند مشکلاتی ایجاد کند یعنی به مصلحت طفل نباشد که با پدر خود زندگی کند، بنابراین دادگاه حکم می دهد که فرزند همچنان با مادر خود زندگی کند.
البته اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با اوست مبتلا به جنون شود یا به دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.

حضانت در صورت فوت یکی از ابوین

در ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی آمده است که در صورت فوت یکی از ابوین حضانت طفل با والدی است که زنده باشد، هرچند متوفی پدر طفل باشد و برای او قیم معین نموده باشد باز هم تقدم حضانت با مادر است و نه قیم.

الزام به حضانت

هیچ یک از ابوین نمی‌توانند در مدتی که حضانت طفل وظیفه آن‌هاست از نگاهداری و حضانت او سر باز زند. در صورت امتناع یکی از ابوین از حضانت طفل حاکم موظف است، به تقاضای والد دیگر یا تقاضا قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضا مدعی‌العموم حضانت طفل را به هر یک از ابوین که عهده‌دار حضانت است الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هر گاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین کند.

سلب حضانت

طبق ماده 1173 قانون مدنی هرگاه بیم آن رود که کودک در اثر بی توجهی و عدم مراقبت و انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت کفالت و حضانت وی است سلامت جسمانی و روانی‌اش به خطر بیفتد، والد دیگر یا قیم یا رئیس حوزه قضایی می‌تواند از دادگاه تقاضا کند تصمیمی به مصلحت کودک طبق موازین قانونی بگیرد.

موارد ذیل از مصادیق آزار و اذیت کودک به واسطه اعمال زیان‌بار والدی که عهده‌دار حضانت است می‌باشد:
۱ – والد معتاد به الکل، مواد مخدر و قمار باشد.
۲ – به فساد اخلاقی و فحشاء شهرت داشته باشد و همگان وی را به بد‌نامی بشناسند.
۳ – والد مبتلا به بیماری‌های روانی باشد که تشخیص این امر با پزشکی قانونی است.
۴ – والد از طفل سوء‌استفاده نماید برای مثال کودک را اجبار به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی‌‌گری و قاچاق بکند.
۵ – والد اقدام به ضرب و جرح خارج از حد تأدیب و عرف نماید و به کودک آسیب بزند و این کار را تکرار کند.

برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.

منبع « حضانت فرزند